Σαν σήμερα το 1941 οι Γλέζος-Σάντας κατεβάζουν τη ναζιστική σημαία

Δημοσιευμένο στις 30 Μάι 2012 | ΡΕΠΟΡΤΑΖ-ΕΙΔΗΣΕΙΣ | Συντάκτης:

Στα τέλη Μαΐου του 1941 είχε συμπληρωθεί ένας μήνας από την παράδοση της Αθήνας στους Γερμανούς, που ολοκλήρωναν τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα με την κατάληψη της Κρήτης. Ο Μανώλης Γλέζος (9/9/1922) και ο Λάκης Σάντας (22/2/1922) ήταν δύο νεαροί φοιτητές, που δάκρυζαν, όπως και χιλιάδες Αθηναίοι, βλέποντας τη γερμανική σβάστικα να κυματίζει στην Ακρόπολη. Το χιτλερικό σύμβολο προκαλούσε την ελληνική υπερηφάνεια. Έπρεπε, λοιπόν, να κατέβει…

Το παράτολμο σχέδιο γεννήθηκε στο μυαλό τους ένα ανοιξιάτικο σούρουπο στο Ζάππειο, καθώς αντίκριζαν την Ακρόπολη και στρώθηκαν στη δουλειά για να το υλοποιήσουν. Πήγαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη και διάβασαν ό,τι σχετικό με τον Ιερό Βράχο. Στη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια ανακάλυψαν όλες τις σπηλιές και τις τρύπες της Ακρόπολης. Γρήγορα, αντιλήφθηκαν ότι η μόνη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθήσουν για να μην γίνουν αντιληπτοί από τους γερμανούς φρουρούς ήταν μέσω του Πανδρόσειου Άντρου.

Το πρωί της 30ης Μαΐου 1941, ο Γλέζος και ο Σάντας πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει. Οι Γερμανοί με προκηρύξεις κόμπαζαν για το κατόρθωμά τους. Οι δύο νέοι αποφάσισαν να δράσουν το ίδιο βράδυ. Όπλα δεν είχαν, παρά μόνο ένα φαναράκι κι ένα μαχαίρι. Η ώρα είχε φθάσει 9:30 το βράδυ. Η μικρή φρουρά της Ακρόπολης ήταν μαζεμένη στην είσοδο των Προπυλαίων και διασκέδαζε με νεαρές Ελληνίδες, που πουλούσαν τον ερωτά τους, πίνοντας μπύρες και μεθοκοπώντας.

Με άγνοια κινδύνου, πήδηξαν τα σύρματα, σύρθηκαν ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και άρχισαν να σκαρφαλώνουν από τις σκαλωσιές, που είχαν φτιάξει οι αρχαιολόγοι για τις ανασκαφές. Φθάνοντας σε απόσταση ολίγων μέτρων από τον ιστό της σημαίας δεν αντιλήφθηκαν κανένα φρουρό και με γρήγορες κινήσεις κατέβασαν από τον ιστό το μισητό σύμβολο του ναζισμού. Ήταν μία τεράστια σημαία, διαστάσεων 4×2 μ. Είχαν φθάσει πια μεσάνυχτα. Οι δύο «κομάντος» δίπλωσαν και πήραν μαζί τους τη σημαία και ακολουθώντας το ίδιο δρομολόγιο απομακρύνθηκαν από την Ακρόπολη, χωρίς και πάλι να γίνουν αντιληπτοί από τους Γερμανούς, που συνέχιζαν τη διασκέδασή τους.

Με έκπληξη η γερμανική φρουρά αντιλήφθηκε νωρίς το πρωί ότι η σβάστικα έλειπε από τον ιστό. Οι γερμανικές αρχές πανικοβλημένες διέταξαν ανακρίσεις. Μόλις στις 11 το πρωί ανάρτησαν μια νέα σημαία στον κενό ιστό.

Γλέζος και Σάντας καταδικάσθηκαν ερήμην σε θάνατο, οι άνδρες της φρουράς εκτελέστηκαν, οι έλληνες διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής απαλλάχθηκαν από τα καθήκοντά τους, ενώ για τους φύλακες της Ακρόπολης δεν προέκυψε κάποιο ενοχοποιητικό στοιχείο.

Η υποστολή της σβάστικας από την Ακρόπολη αποτέλεσε ουσιαστικά την πρώτη αντιστασιακή πράξη στην κατεχόμενη Αθήνα, μία ενέργεια με συμβολικό χαρακτήρα, αλλά τεράστια απήχηση στο ηθικό των δοκιμαζόμενων Ελλήνων. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς ιδρύθηκαν οι δύο μεγάλες αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ και ΕΔΕΣ.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Μανώλης Γλέζος συνελήφθη τρεις φορές από τους Γερμανούς, φυλακίστηκε και κατόρθωσε να δραπετεύσει, ενώ ο Λάκης Σάντας ξέφυγε από τους διώκτες του και κατετάγη στον ΕΛΑΣ.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.sansimera.gr

Η άγνωστη εξέγερση των Ελλήνων Εβραίων στο Άουσβιτς τον Οκτώβριο του 1944

09:05, 17 Μάιος 2012 | tvxsteam tvxs.gr/node/94648

Πρόκειται για μια σχεδόν άγνωστη ιστορία, που με μεγάλη μας χαρά παρουσιάζουμε εδώ στο ιστολόγιό μας (όπως λένε, “αποκλειστικά“), όπως άλλωστε έχουμε κάνει και στο παρελθόν, ασχολούμενοι με το θέμα του Ολοκαυτώματος (κλικ εδώ) και με τους συμπατριώτες μας Ελληνες Εβραίους (κλικ εδώ). Το ντοκιμαντέρ αυτό, παραγωγής 2009, για την άγνωστη εξέγερση των Ελλήνων Εβραίων στα στρατόπεδα-κολαστήρια της ναζιστικής θηριωδίας.τον Οκτώβριο του 1944, έχουμε την εντύπωση ότι δεν έχει παιχτεί στην τηλεόραση και ότι δεν κυκλοφορεί στο διαδίκτυο.

«Στις 7 Οκτωβρίου του 1944, ημέρα Σάββατο, οι Γερμανοί επιχείρησαν να απομακρύνουν επιπλέον 200 άνδρες (Έλληνες και Ούγγρους) που είχαν ήδη επιλεγεί για εξόντωση. Ήταν περίπου 14.30 το μεσημέρι, όταν μια ομάδα των Ες-Ες έφτασε με ονομαστικούς καταλόγους για τη δεύτερη διαλογή […] Όταν άρχισαν να εκφωνούν τα ονόματα των Ελλήνων, κανείς δεν απάντησε. Σε κάποια στιγμή μια φωνή (πιθανόν του Ιωσήφ Βαρούχ) στα ελληνικά: ‘θα γίνει ή όχι το ντου που λέγαμε;’ Αμέσως όρμησαν στους Γερμανούς φρουρούς, τους αφόπλισαν και οχυρώθηκαν μέσα στο κρεματόριο ΙΙΙ με τα λίγα όπλα που διέθεταν, αναμένοντας από τους συντρόφους τους να κινηθούν. Δυστυχώς, αν και μυημένοι στο σχέδιο της εξέγερσης, οι άνδρες στα άλλα κρεματόρια δεν κινήθηκαν [..]. Μέσα σε ελάχιστη ώρα, ισχυρές δυνάμεις της φρουράς με πολυβόλα και σκυλιά περικύκλωσαν την περιοχή και ξεκίνησε μια ηρωική αλλά απελπιστικά άνιση μάχη. [...]

Από τους 300 Έλληνες Εβραίους που πήραν μέρος στην εξέγερση, επέζησαν μόνο οι 26. Οι περισσότεροι έπεσαν ηρωικά κάτω από τη βροχή σφαιρών, ενώ οι υπόλοιποι που παραδόθηκαν εκτελέστηκαν επί τόπου, όπως ο Μωύς Ααρών, ο Ιακώβ (Βίκο) Μπρούδο, ο Ισαάκ Βαρούχ (ανήκαν στο κρεματόριο IV) και ο Σαμ Καράσσο..

Όσοι Έλληνες Εβραίοι από τα άλλα κρεματόρια και το γειτονικό Kanada παρακολουθούσαν τα γεγονότα, ανήμποροι να αντιδράσουν, θυμούνται πως μέσα στους κρότους και τα ουρλιαχτά ακούγονταν ο ελληνικός Εθνικός Ύμνος.

Μπορεί η εξέγερση εκείνη να απέτυχε- αν και ποτέ δεν διαλευκάνθηκε από ποιον προδόθηκε- αλλά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει μαρτυρία του διασωθέντα Μαρσέλ Νατζαρή: “Eστω και διά ολίγα λεπτά ευρέθησαν ελεύθεροι”».
[Απόσπασμα από το βιβλίο της Φωτεινής Τομαή, προϊσταμένης της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου Εξωτερικών, "Ελληνες στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου", εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 2009 (κλικ εδώ).

Πολύ λίγες πληροφορίες και στοιχεία θα βρει όποιος ψάξει την άγνωστη αυτή ιστορία. Εκτός από το βιβλίο της Φωτεινής Τομαή, ο Σπύρος Κουζινόπουλος έχει αφιερώσει ένα ολιγοσέλιδο υποκεφάλαιο στο βιβλίο του "Υπόθεση Αλόις Μπρούνερ", εκδόσεις Ιανός, Θεσσαλονίκη, 2005 (κλικ εδώ) και ορισμένα στοιχεία για τους Εβραίους κρατούμενους Sonderkommando υπάρχουν στο βιβλίο του Σλόμο Βενέτσια με τίτλο "Sonderkommando", εκδόσεις Πατάκη, 2008 (κλικ εδώ).

Θεωρούμε απαραίτητο το να θυμόμαστε αυτές της πτυχές της Ιστορίας, ειδικά τώρα που οι εχθροί της ελευθερίας, και οι υμνητές του Χίτλερ και του ναζισμού πρωταγωνιστούν στην δημόσια ζωή.

Να μην ξεχνάμε: “Eστω και διά ολίγα λεπτά ευρέθησαν ελεύθεροι”

Περαιτέρω:

# Ο Ζαν Κοέν (του οποίου ο πατέρας ήταν ένας από τους επιζώντες) μιλάει για την εξέγερση, αν και με κάποιες διαφοροποιήσεις στην αφήγηση των γεγονότων, κλικ εδώ.
# Αρθρο στα ΝΕΑ, Ελληνες Εβραίοι πίσω από τη μοναδική εξέγερση στο Άουσβιτς, κλικ εδώ
# Αρθρο στην ΗΜΕΡΗΣΙΑ, Η άγνωστη εξέγερση στο Άουσβιτς, κλικ εδώ.
# Απόσπασμα από το βιβλίο του Primo Levi “Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος”, κλικ εδώ

Δείτε ακόμη:

# Ολα τα άρθρα του ιστολογίου μας με θέμα το Ολοκαύτωμα και τους συμπατριώτες μας Ελληνες Εβραίους.
# Πλαστές ταυτότητες που έσωσαν ζωές, στην κατεχόμενη Αθήνα (Συνεργασία του ιστολογίου μας με τα “Ενθέματα” της κυριακάτικης “Αυγής”, 2012-01-29)
http://xyzcontagion.wordpress.com/2012/01/29/synergasia-me-enthemata-ebraioi-athinas/

Πηγή: xyzcontagion.wordpress.com

ΓΙΑ OΣΟΥΣ ΔΕΝ ΞΕΧΑΣΑΝ . . . . ..!!!!

Την δεκαετία του `70 τη θυμάμαι σαν χθες. Κυκλοφορούσαν παντού τα Fiat 127,τα  Zastava, και οι μηχανές  Floretta. Οι σπορτίφ τύποι είχαν Autobianchi Abarth (με  53  άλογα παρακαλώ), και οι σώφρονες. Austin Morris  Allegro! Το σάντουιτς με γύρο κόστιζε 3 δραχμές, με  σουτζουκάκι 2, και το λεωφορείο μία δραχμή (με πάσο 50  λεπτά). Αν έδινες εικοσάρικο, ο εισπράκτορας ή ο  σουβλατζής σε μάλωνε, διότι δεν είχε. να στο χαλάσει.
Τόσο καλά....

Και μετά ήρθε η δεκαετία του 80. Και το ΠΑΣΟΚ. Και γέλασε το  χείλι του κάθε πικραμένου. Το δημόσιο άνοιξε τις πόρτες του στον κάθε αναξιοπαθούντα που δήλωνε σοσιαλιστής, η  Ελλάδα απέκτησε «ανεξάρτητη» διεθνή φωνή, μια νέα τάξη αναδύθηκε απ` το πουθενά, και οι ρεμούλες έγιναν κανόνας. Η χαρά του αφισοκολλητή. Το βασίλειο της συνδικαλιστικής αυθαιρεσίας.  Όπως και της φτηνής ρητορικής. «Έξω οι βάσεις του θανάτου», «Ζήτω η Λιβύη», μελετήστε το «πράσινο βιβλίο» του Καντάφι, και άλλα πολλά παρόμοια. Ώσπου  ήρθε το τέλος. Τα αναπόφευκτα σκάνδαλα οδήγησαν σε ειδικά δικαστήρια, ψευδεπίγραφους κήνσορες, και στο «Τσοβόλα δώστα όλα», και από κει πάνε κι`άλλοι. 

Και σκάει μύτη ο Μητσοτάκης με τον  Μαυρίκη ...

Την δεκαετία του `90 που ακολούθησε, τα κεφάλια μπήκαν κάπως μέσα, αλλά τότε ήταν που ανδρώθηκαν τα πραγματικά λαμόγια. Τα σκυλάδικα γνώρισαν πιένες. Η Λιάνη ήταν απλά η κορυφή του παγόβουνου. Πίσω της υπήρχε μια ολόκληρη συνομοταξία πεινασμένων και συνάμα αγριεμένων ασύδοτων. Με το χαμόγελο της Κολυνός. «Σοσιαλιστικά» βαμπίρ. Μαζεύοντας όμως γύρω τους και τη πλέμπα. Και έτσι είδαμε το μοναδικό φαινόμενο, η κάθε γειτονιά να έχει και από μια ΕΛΔΕ, όπως κάποτε είχε από μια ντισκοτέκ. Χαμός στο ίσιωμα. Κόσμος και κοσμάκης καταχρεώθηκε για να μπορεί να γίνει «παίκτης». Χα και πάλι χα. Κάποιοι όμως ανησυχούσαν από τότε. Είχαν υπόψη τους τη λευκή βίβλο της ΕΟΚ, που ελάχιστη της δόθηκε  δημοσιότητα.
 
Την δεκαετία του '00, που ήλθε το ευρώ. Στην αρχή χαρήκαμε, καθότι αισθανθήκαμε Ευρωπαίοι. Το χρόνιο όνειρο της ψωροκώσταινας. Μέχρι που συνειδητοποιήσαμε πως το ευρώ, που είχε κλειδώσει στις 340 δραχμές, ισοδυναμούσε με το παλιό κατοστάρικο. Κάποτε αγοράζαμε το φραπέ 140 δραχμές και σκοτωνόμασταν  με τον σερβιτόρο για τα ρέστα από τις 150. Τώρα έφτασε το φραπέ στα 5 ευρώ και αισθανόμαστε γύφτοι αν δεν αφήσουμε 1 Ε πουρμπουάρ (340 δραχμές παρακαλώ).
Παρόλα αυτά, λίγο τα ευρωπαϊκά πακέτα, λίγο η Ολυμπιάδα, λίγο η τραπεζική απελευθέρωση  της δανειοδότησης, λίγο η στρεβλή ανάπτυξη, λίγο η καρακατσουλίστικη τιβί μας, και γίναμε όλοι μπρούκληδες. Πήξαμε να βλέπουμε BMW και Μερτσέντες αγορασμένες  με 136 άτοκες(!) δόσεις.
Γεμίσαμε από χάϊδες τυπάδες και αισθησιακές μοντέλες  (όλες ξανθιές) γκλαμουράτες. Εκεί που κάποτε βλέπαμε μόνο μουσάτους αγωνιστές, και αξύριστες κνίτισες, γεμίσαμε από τεκνά και σεξοβόμβες.  50 τηλεοπτικά κανάλια η Νέα Υόρκη; 150 εμείς. Home Cinemas, Pentium, Playstation, lap tops, flat screen 42 inch HD TV's,  και πάει λέγοντας. Όχι παίζουμε. Και νάσου Ολυμπιάδα σούπερ φαντεζί, και νάσου ευρωπαϊκό πρωτάθλημα
ποδοσφαίρου, και πίσω και σας φάγαμε κουφάλες λιγούρηδες Ευρωπαίοι. Ελλάδα ρε..

Ναι, αλλά ήρθε πλέον και η ώρα του λογαριασμού. Με ..... αυγά δεν βάφονται. Η αιώνια σοφία του απλού λαού επαληθεύτηκε για μια ακόμη φορά. Όλα ήταν σικέ. Τεράστιο το έλλειμμα, τεράστιο το δημόσιο χρέος, και πάπαλα οι ντεμέκ σωτήρες πολιτικοί μας. Ανθρωπάκια και αυτοί, που ψάχνουν να κάνουν τη καλή τους με καμιά γρηγοράδα. Και μετά μην τους είδατε, μην τους απαντήσατε. Πάντα φταίνε οι προηγούμενοι. Και νάμαστε ξανά μανά, εσείς και εγώ, οι μέσοι Έλληνες δηλαδή, ενώπιοι ενωπίω του ΔΝΤ και του κάθε Τρισέ. Της σκληρής πραγματικότητας. 

Και ξαφνικά έντρομοι συνειδητοποιούμε, πως τελικά οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δεν μας πολυπάνε. Ήταν όλα μια αυταπάτη.
Τους αρέσουν τα τζατζίκια και οι παραλίες μας,  αλλά πέραν τούτων .. τίποτα. Μας απεχθάνονται και μας θεωρούν τσαμπατζήδες και απατεώνες. Και ο κύκλος  κλείνει.

Μας βλέπω ξανά με λαχανί  Zastava και πειραγμένα Lada (με 6 προβολείς ομίχλης) να κάνουμε κόντρες στις παραλιακές. Αν φυσικά υπάρχουν χρήματα για βενζίνη. Αλλιώς υπάρχουν και τα παπάκια (με φωσφοριζέ ζάντες) για τα τρελά  γούστα.

Το ride είναι over, που λένε και οι Αμερικάνοι σύμμαχοί μας. Το ελληνικό λούνα παρκ τελείωσε. Εκτροχιάστηκε, όπως  στις ταινίες με το δαιμονισμένο  τρενάκι του τρόμου. Ήταν όμως εντυπωσιακό όσο κράτησε. Και όσοι το πρόλαβαν το απόλαυσαν. Οι υπόλοιποι ας πρόσεχαν.
Γεννήθηκαν αργά.

ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ  ΣΑΣ  ΕΛΛΗΝΕΣ!!! 

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΥ ΣΤΟ ΠΕΙΘΗΝΙΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ “

04/05/2012 Γράψτε ένα σχόλιο Go to comments

http://aera2012.blogspot.com/2012/04/1941.html

Συντάχθηκε απο τον/την Makelaris Στις 29 Απριλίου 2012 – 17:38.

Ο κατοχικός πρωθυπουργός Γεώργιος Τσολάκογλου, με την υπογραφή του οποίου παραχωρήθηκε το προνόμιο ηλεκτρικής ενέργειας στην οικογένεια Παπακωνσταντίνου το 1948.

Επί επτά συναπτές δεκαετίες γίνεται πολύς και εκτενής λόγος για το ζήτημα των κατοχικών δανείων. Έχει αναλωθεί πολύ μελάνι και πολύς θυμός γύρω απ’ αυτό. Έχουν λεχθεί πολλά και ποικίλα, άλλοτε εγγύτερα προς την πραγματικότητα και άλλοτε χωρίς να έχουν καμιά επαφή μ’ αυτήν. Το ζήτημα είναι απολύτως υπαρκτό και εκείνο που είναι μοιραίο να προκαλεί πολυγνωμίες είναι το ύψος των δανείων.

Πρόκειται για χρηματικές προκαταβολές που εξαναγκάστηκε το ελληνικό κατοχικό κράτος να δίνει στους κατακτητές, ακριβώς ως δάνεια που επρόκειτο να εξοφληθούν μετά το τέλος του πολέμου. Η αξίωση αυτή δεν είναι ούτε επανορθώσεις ούτε αποζημιώσεις για θύματα και πάσης φύσεως απώλειες ή ζημίες. Καθαρά πρόκειται για νομική μορφή δανείου που όφειλε να επιστραφεί από τη μεταπολεμική γερμανική κυβέρνηση, ως νόμιμη διάδοχο του χιτλερικού καθεστώτος, το οποίο είχε δεσμευθεί να το πράξει. Αυτά ως προς τη Γερμανία, διότι ως προς την Ιταλία το θέμα έχει άλλη διάσταση.

Ο παλαιός πολιτικός Μιχάλης Παπακωνσταντίνου (1919-2000), υιός του δαιμόνιου επιχειρηματία Γεωργίου Μ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος το 1941 απέκτησε από τον Τσολάκογλου το προνόμιο παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στην Πτολεμαΐδα. Ο ίδιος υπηρέτησε ως διερμηνέας των Γερμανών στην Κοζάνη.

Ας μην σταθούμε στο πώς και στο γιατί εξαναγκάστηκαν οι ελληνικές κατοχικές κυβερνήσεις να πληρώσουν με το ταπεινό νόμισμα της δραχμής τα όσα ζητήθηκαν απ’ αυτές, με αποτέλεσμα η χώρα να βυθιστεί στην οικονομική καταστροφή και την πείνα. Η Ελλάδα ήταν κατεχόμενη χώρα με την εθνική κυριαρχία της να έχει βαρύτατα πληγεί. Ο λαός της τελούσε υπό καθεστώς πρωτοφανούς βίας από τις δυνάμεις κατοχής.

Ο Γερμανός φρούραρχος Πτολεμαΐδας φον Λάνγκε, αξιωματικός των Ες Ες.

Καλώς ή κακώς επί των ημερών μιας κατοχικής κυβέρνησης δημιουργήθηκε ένα είδος δανειακής σύμβασης, η οποία όριζε ότι το ποσόν που είχαν αρπάξει οι κατακτητές θα επιστρεφόταν όταν θα τελείωνε ο πόλεμος. Αλλά οι μεταπολεμικές ελληνικές κυβερνήσεις δεν επέδειξαν το ανάλογο ενδιαφέρον για να διεκδικήσουν την οφειλή. Η βασική δικαιολογία, που προβαλλόταν κάθε φορά που ένας ευσυνείδητος αρμόδιος Έλληνας έθετε το θέμα, ήταν ότι η εξόφληση των κατοχικών δανείων θα γινόταν οψέποτε θα υπογραφόταν η τελική συνθήκη ειρήνης. Η Γερμανία είχε διχοτομηθεί σε Δυτική και Ανατολική και η προϋπόθεση για την υπογραφή τέτοιας συνθήκης ειρήνης ήταν η επανένωσή της.

Το 1990, ως γνωστόν, ενοποιήθηκε η Γερμανία. Αλλά το ελληνικό κράτος ούτε τότε, ούτε αργότερα το έπραξε. Ως θέμα θα μπορούσε αυτό κάλλιστα να αποτελέσει αντικείμενο ενός ειδικού δικαστηρίου. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι υπάρχουν ευθύνες για το πολιτικό σύστημα. Μόνο που στη χώρα μας αυτό το σύστημα είναι αρκετά περίπλοκο με ποικίλες διακλαδώσεις.

Ας ανοίξουμε μια παρένθεση και ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Σε μία μικρή πολιτεία της Δυτικής Μακεδονίας ανέλαβε κάποτε τη λειτουργία του τοπικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ένας δραστήριος επιχειρηματίας. Επρόκειτο για παραχώρηση προνομίου, που δόθηκε αρχικά για διάστημα μιας πενταετίας με δυνατότητα παρατάσεων. Στις 16 Οκτωβρίου 1941 ο στρατηγός Τσολάκογλου, ο τότε κατοχικός πρωθυπουργός, παραχώρησε αυτό το μονοπωλιακό προνόμιο στον εν λόγω επιχειρηματία, αφού εκείνος κατά τους προηγούμενους μήνες είχε δραστηριοποιηθεί για να επιτύχει την άδεια. Ο κόπος του δεν είχε πάει χαμένος, ούτε η αγωνία του να ολοκληρώσει τη δουλειά έμεινε χωρίς αμοιβή.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι ένα τοπικό εργοστάσιο παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση χωρίς κανένα ρίσκο λόγω του μονοπωλιακού χαρακτήρα της. Ο επιχειρηματίας λογικά θα έπρεπε να είναι ευγνώμων προς τον Τσολάκογλου για μια τόσο σημαντική παραχώρηση, αλλά δεν μπορεί να πιστοποιηθεί αν διατηρούσε μια ιδιαίτερη σχέση, ούτε καν μια απλή γνωριμία μαζί του. Άλλωστε η αλήθεια είναι ότι ούτε οι πιο φανατικοί εχθροί του στρατηγού, που συνέδεσε το όνομά του με τη συνθηκολόγηση και την κατοχική κυβέρνηση, δεν έχουν διατυπώσει καν υποψίες σε βάρος του για χρηματισμούς ή σκάνδαλα.

Πάντως ο ένας γιος του επιχειρηματία, γερμανομαθής ων, προσελήφθη από τις τοπικές γερμανικές αρχές κατοχής ως διερμηνέας τους. Γρήγορα στην κοινωνία της περιοχής έγινε γνωστός ως «μποτάκιας», διότι είχε τη συνήθεια να χρησιμοποιεί καθημερινά στρατιωτικές μπότες μέσα από το παντελόνι του.

Η ηλεκτρική επιχείρηση στη μικρή μακεδονική πόλη δεν έπαυσε να λειτουργεί ούτε όταν εγκατέλειψε την εξουσία ο Τσολάκογλου, ούτε όταν αποχώρησαν από την Ελλάδα οι Γερμανοί. Συνέχισε να λειτουργεί για πολλά ακόμα χρόνια, μέχρι τη μεταπολεμική ίδρυση της ΔΕΗ, η οποία επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Ελλάδα. Και επειδή συνέπεσε στην ίδια ακριβώς αυτή πόλη η ΔΕΗ να δημιουργήσει μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, το 1958 εξαγοράστηκαν οι εγκαταστάσεις από τους κληρονόμους του επιχειρηματία, ο οποίος εν τω μεταξύ είχε αποβιώσει.

Ο τότε πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής κατά την επίσκεψή του στην Πτολεμαΐδα το 1958, την εποχή που η ΔΕΗ εξαγόρασε το εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας που είχε αποκτήσει η οικογένεια Παπακωνσταντίνου το 1941.

Κατά σύμπτωση από τη χρονιά εκείνη ο γιος του επιχειρηματία άρχισε να πολιτεύεται, αποδεσμευμένος πλέον από τη διοίκηση των οικογενειακών επιχειρήσεων και τις ανάλογες φροντίδες. Από το 1958 είχε ενταχθεί στον κεντρώο χώρο, τον λεγόμενο προοδευτικό χώρο, ο οποίος είχε μεγαλύτερες πιθανότητες πολιτικής ανέλιξης. Ωστόσο εκείνη την πρώτη φορά της εισόδου του στην εθνική πολιτική δεν κατόρθωσε να εκλεγεί, γεγονός που θα το επιτύχει από την επόμενη εκλογική αναμέτρηση.

Μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα, τον Νοέμβριο 1954, στην πραγματικότητα είχε πάρει το πρώτο βάπτισμα της πολιτικής, διεκδικώντας το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου Θεσσαλονίκης, όπου ήρθε δεύτερος επιλαχών. Συμμετείχε στο ψηφοδέλτιο του κατοχικού υπουργού Σωτηρίου Γκοτζαμάνη, ο οποίος – ύστερα από μια παρατεταμένη φυγοδικία στο εξωτερικό και αφού είχε με νόμο παραγραφεί η εις θάνατον ποινή του – εμφανίστηκε στη Θεσσαλονίκη για να διεκδικήσει τη δημαρχία. Ένας από τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του ήταν ο νεαρός τότε υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος.

Ο υιός του επιχειρηματία της μικρής δυτικομακεδονικής πόλης ήταν τότε δικηγόρος εγκατεστημένος στη Θεσσαλονίκη. Μετά το τέλος του πολέμου, η οικογενειακή άνεση του επέτρεψε να πραγματοποιήσει λαμπρές μεταπτυχιακές σπουδές στην Αγγλία, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Το 1954 είχε συμπληρώσει τα 35 χρόνια του και βγάζοντας λόγο προς τους εκλογείς σε μια συνοικία της συμπρωτεύουσας, εξέφρασε τον θαυμασμό του προς τον ανεξάρτητο υποψήφιο Γκοτζαμάνη. Του έπλεξε το εγκώμιο, χαρακτηρίζοντάς τον ανεπιφύλακτα ως «τη μεγαλύτερη ζώσα πολιτική φυσιογνωμία» της Ελλάδος, ενώ σημειωτέον ζούσαν τότε ακόμη ο στρατάρχης Παπάγος, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Σοφοκλής Βενιζέλος, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Στέφανος Στεφανόπουλος και πολλοί άλλοι, και ενώ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δεν είχε αναδειχθεί σε ηγετική μορφή.

Σύμφωνα με εφημερίδα της εποχής[1]: «Ανέφερεν εν συνεχεία τας μεγάλας εθνικάς υπηρεσίας του υποψηφίου Δημάρχου και επανέλαβεν, ότι είναι τιμή διά την πόλιν, η οποία θα τον έχη ως πρώτον πολίτην της». Ήταν ο μόνος από τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους που εκφράστηκε τόσο μεγαλόπρεπα για τον πρώην κατοχικό υπουργό, αν και την εποχή εκείνη όλες σχεδόν οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, όπως και όλα σχεδόν τα πολιτικά κόμματα πραγματοποίησαν σφοδρές επιθέσεις σε βάρος του υποψήφιου δημάρχου.

Ο Γκοτζαμάνης ήταν οπωσδήποτε το μεγάλο ίνδαλμά του. Και προφανώς θεωρούσε ότι οι μεγάλες εθνικές υπηρεσίες του συνδέονταν άμεσα με τα κατοχικά δάνεια, αν και καμιά συμφωνία με τους Γερμανούς και τους Ιταλούς δεν έφερε ελληνική υπογραφή. Επρόκειτο για αποφάσεις των κυβερνήσεων του Άξονα που επιβλήθηκαν απλώς με το δίκαιο του ισχυροτέρου.

Η προσωπική αυτή ιστορία των μελών αυτής της εύπορης επαρχιακής οικογένειας, που με μια υπογραφή του στρατηγού Τσολάκογλου απέκτησαν μεγάλη περιουσία, συνεχίστηκε. Ο γιος του αείμνηστου πλέον επιχειρηματία συνέχισε την πολιτική δραστηριότητά του με μεταστροφή στον προοδευτικό χώρο και το 1961 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτης. Ο μικρότερος αδελφός του είχε προσληφθεί ως διευθυντικό στέλεχος της ΔΕΗ, η οποία είχε εξαγοράσει το οικογενειακό εργοστάσιο, και την ίδια χρονιά, το 1961, απέκτησε ένα αγόρι.

Και ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός προωθήθηκε, επανεξελέγη βουλευτής στις εκλογές 1963 και 1964 και έγινε μέλος της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου, ο μικρότερος αδελφός – αν και δεν πολιτευόταν ο ίδιος – υπήρξε θύμα της χούντας, που στο μεταξύ είχε επικρατήσει, και απολύθηκε από τη θέση του στο πρώην οικογενειακό εργοστάσιο.

Μεσολάβησαν άλλες εξελίξεις, ο προοδευτικός πολιτικός προσχώρησε το 1979 στη Νέα Δημοκρατία και αργότερα, επί Μητσοτάκη, έγινε πάλι υπουργός. Ο αδελφός του πέθανε σχετικά νέος και ο υιός του τελευταίου, αφού σπούδασε οικονομικές επιστήμες και εργάστηκε στον ΟΟΣΑ, επέστρεψε στην Ελλάδα και ασχολήθηκε με την πολιτική.

Ανάμεσα στις πολλές συμπτώσεις, που υπάρχουν σ’ αυτή τη μικρή οικογενειακή ιστορία, υπάρχουν και δύο ακόμη: Ο θείος ήταν υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Μητσοτάκη, όταν η Ελλάδα – με την τυπική σύναψη συνθήκης ειρήνης μόλις ενοποιήθηκε η Γερμανία – θα μπορούσε, ως όφειλε, να διεκδικήσει τα κατοχικά δάνεια. Αλλά για λόγους που δεν έχουν αναφερθεί, αδιαφόρησε να το πράξει. Ο ανιψιός, ως υπουργός Οικονομικών στα δύο πρώτα χρόνια της κυβέρνησης του εγγονού Γ. Παπανδρέου, το 2009-11, δεν ενδιαφέρθηκε ούτε τότε να αξιώσει τα ίδια κατοχικά δάνεια, τα οποία θα μπορούσαν να ανατρέψουν την πορεία προς την οικονομική καταστροφή και τη σύγχρονη χρεοκοπία. Αντ’ αυτού, με βιαστικά βήματα και ανεπανάληπτη προθυμία παρέδωσε με την υπογραφή του την εθνική κυριαρχία.

Πρόκειται για την οικογένεια Παπακωνσταντίνου, της οποίας ο γενάρχης Γεώργιος Μ. Παπακωνσταντίνου είχε λάβει το μονοπώλιο της ηλεκτρικής παραγωγής και διανομής στην Πτολεμαΐδα τον Οκτώβριο του 1941 με υπογραφή του Τσολάκογλου[2]. Ο υιός γνώριζε πολύ καλά όλη την υπόθεση ως διατελέσας στενός συνεργάτης και ανεπιφύλακτος θαυμαστής του Γκοτζαμάνη, ενώ ο εγγονός – και αν υποτεθεί ότι ήταν αδαής για το θέμα, εφόσον δεν θα είχε ακούσει τίποτα στο οικογενειακό περιβάλλον του – όφειλε στα δύο χρόνια του ως υπουργός Οικονομικών να είναι ενημερωμένος. Σύμφωνα με γερμανικές εκτιμήσεις, η ελληνική απαίτηση από τη Γερμανία ανέρχεται σε εκατό περίπου δισεκατομμύρια ευρώ[3].

( υποψήφιος βουλευτής ΠΑΣΟΚ στο υπόλοιπο Αττικής. Το θράσος δεν έχει όρια! Ν.Κ. )

Τελικά η εθνική αξίωση για τα κατοχικά δάνεια κάποτε θα προβληθεί, ίσως όταν υπάρξουν πατριωτικότερες συνειδήσεις… Ή μήπως η ιστορία επαναλαμβάνεται;

Απόσπασμα από το νέο βιβλίο του Δημοσθένη Κούκουνα «Η ελληνική οικονομία επί Κατοχής και η αλήθεια για τα κατοχικά δάνεια». Ο Δ. Κούκουνας είναι ιστορικός συγγραφέας, ειδικευμένος στα κατοχικά θέματα.